بیزاری از لمس و بغل در کودکان ، که اغلب به عنوان دفاع لمسی از آن یاد می شود، یک مسئله رایج پردازش حسی است که می تواند به طور قابل توجهی بر رشد اجتماعی، عاطفی و فیزیکی کودک تأثیر بگذارد. حالت تدافعی لمسی یک وضعیت عصبی است که در آن کودک نسبت به لمس معمولی واکنش نشان می دهد. لمس سبک، که بیشتر افراد آن را خوشایند یا خنثی می دانند، می تواند برای کودکی با این حساسیت آزاردهنده باشد.
بیزاری از لمس و بغل در کودکان می تواند به طرق مختلف ظاهر شود:
واکنش های فیزیکی:
- در هنگام لمس تکان خوردن، تکان خوردن، یا گریه کردن
- پرهیز از تماس فیزیکی مانند در آغوش گرفتن، دست دادن و دست زدن به پشت
- بیزاری از بافت های خاص، مانند لباس، غذا، یا حتی احساس چمن
- مشکل در فعالیت های خودمراقبتی مانند مسواک زدن دندان ها یا شستن مو
واکنش های عاطفی و رفتاری:
- اضطراب و ترس حول تماس
- پرخاشگری یا عصبانیت در صورت لمس غیرمنتظره
- کناره گیری اجتماعی و مشکل در ایجاد روابط نزدیک
- اضافه بار حسی و فروپاشی ناشی از لمس
علل بیزاری از لمس و بغل در کودکان
دلایل دقیق دفاع لمسی به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که چندین عامل در این امر نقش دارند:
تفاوت های عصبی:
تفاوت در رشد مغز و نحوه پردازش اطلاعات حسی توسط مغز می تواند منجر به افزایش حساسیت به لمس شود.
شرایطی مانند اختلال طیف اتیسم (ASD)، اختلال پردازش حسی (SPD) و اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) اغلب با حالت تدافعی لمسی همراه هستند.
شرایط ژنتیکی:
ممکن است یک جزء ژنتیکی وجود داشته باشد که سابقه خانوادگی حساسیت های حسی باعث افزایش خطر می شود.
تجربیات حسی:
تجارب حسی طاقت فرسا یا آسیب زا، مانند روش های پزشکی دردناک یا صدمات تصادفی، می توانند به توسعه حالت دفاعی لمسی کمک کنند.
عوامل محیطی:
قرار گرفتن محدود در معرض انواع تجربیات حسی گاهی اوقات می تواند کودک را نسبت به لمس حساس تر کند.
رویکردهای درمانی
درمان بیزاری از لمس و بغل در کودکان معمولاً شامل یک رویکرد چند وجهی است:
کاردرمانی:
درمان یکپارچگی حسی: این یکی از اجزای اصلی درمان است که بر ارائه ورودی حسی با درجه بندی دقیق تمرکز دارد تا به سیستم عصبی کودک کمک کند تا اطلاعات حسی را بهتر پردازش و سازماندهی کند. فعالیت ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فشار عمیق: ایجاد فشار سفت و آرام کننده از طریق فعالیت هایی مانند پتوهای سنگین، کارهای سنگین (هل کردن، کشیدن، حمل کردن) و فشرده سازی مفصل.
ورودی حس عمقی: فعالیت هایی که حس موقعیت و حرکت بدن را تحریک می کنند، مانند تاب خوردن، پریدن و خزیدن.
قرار گرفتن در معرض تدریجی: به آرامی کودک را با بافت ها و انواع مختلف لمس آشنا می کند، از مناطق کمتر حساس شروع می شود و به تدریج شدت را افزایش می دهد.
استراتژی های رفتاری:
پیش بینی پذیری و روتین: ایجاد روال های قابل پیش بینی و ارائه هشدارهای واضح قبل از لمس کودک می تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
انتخاب و کنترل: هر زمان که ممکن است، به کودک در مورد لمس کردن حق انتخاب بدهید، مانند اینکه به او اجازه دهید انتخاب کند چه کسی و چگونه آنها را لمس کند.
تقویت مثبت: به کودک برای تعاملات مثبت با لمس، مانند تحمل یک آغوش کوتاه یا شرکت در یک فعالیت حسی، پاداش دهید.
اصلاحات محیطی:
برنامه حسی: ایجاد یک برنامه حسی شخصی که شامل فعالیت ها و تجربیاتی است که به کودک کمک می کند تا سیستم حسی خود را تنظیم کند. این ممکن است شامل فعالیت‌های آرام بخش مانند گوش دادن به موسیقی آرام بخش یا چرخش در برنامه‌های روزمره باشد.
محیط دوستدار حس: اصلاح محیط خانه برای به حداقل رساندن بار حسی، مانند کاهش سطح نویز، ارائه نور ملایم و استفاده از رنگ های آرام بخش.
آموزش و حمایت خانواده:
آموزش اعضای خانواده و مراقبان در مورد حالت دفاعی لمسی و نحوه حمایت از کودک.
ارائه راهبردهایی برای مدیریت رفتارهای چالش برانگیز و ترویج تعاملات مثبت.
آموزش مهارت های اجتماعی:
برای درمان بیزاری از لمس و بغل در کودکان باید به کودک در رشد مهارت های اجتماعی، مانند درک فضای شخصی و تماس اجتماعی مناسب کمک کرد.
موقعیت های اجتماعی ایفای نقش شامل لمس برای تمرین پاسخ های مناسب.
ملاحظات مهم:
رویکرد فردی: هر کودکی که حالت دفاعی لمسی دارد منحصر به فرد است و برنامه های درمانی باید متناسب با نیازها و ترجیحات خاص آنها باشد.
صبر و ثبات: درمان حالت دفاعی لمسی اغلب نیازمند صبر و استمرار هم از جانب کودک و هم از طرف مراقبانش است.
همکاری: همکاری نزدیک بین والدین، درمانگران و مربیان برای نتایج موفقیت آمیز درمان ضروری است.
