کم شنوایی در بزرگسالان به کاهش توانایی شنیدن صداها اطلاق می‌شود که می‌تواند به دلایل مختلفی در بزرگسالان رخ دهد. این مشکل می‌تواند به صورت تدریجی یا ناگهانی اتفاق بیفتد و شدت آن نیز از خفیف تا شدید متغیر است. کم شنوایی به معنای کاهش توانایی شنیدن صداها است. کم شنوایی در بزرگسالان می‌تواند در یک یا هر دو گوش رخ دهد و شدت آن نیز متفاوت باشد. کم شنوایی می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد به شدت تاثیر بگذارد و باعث مشکلاتی در ارتباطات اجتماعی، شغلی و عاطفی شود. گفتاردرمانی یک راهکار موثر در بهبود مشکلات گفتاری در افرادی است که دچار کاهش شنوایی شده اند.
کم شنوایی در بزرگسالان به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
کم شنوایی هدایتی: در این نوع کم شنوایی، صدا به دلیل وجود مانعی در مسیر انتقال صدا از گوش خارجی به گوش داخلی به خوبی به مغز نمی‌رسد. این مانع می‌تواند در اثر تجمع موم گوش، عفونت گوش، آسیب به پرده صماخ یا مشکلات استخوانچه‌های گوش ایجاد شود.
کم شنوایی حسی-عصبی: در این نوع کم شنوایی، مشکل در گوش داخلی یا عصب شنوایی وجود دارد. سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب دیده یا از بین رفته‌اند و در نتیجه صدا به خوبی به مغز منتقل نمی‌شود.
علل کم شنوایی در بزرگسالان
افزایش سن: یکی از شایع‌ترین علل کم شنوایی در بزرگسالان، پیری است. با افزایش سن، سلول‌های مویی موجود در گوش داخلی که مسئول تبدیل امواج صوتی به سیگنال‌های عصبی هستند، به تدریج از بین می‌روند.
قرار گرفتن در معرض صدای بلند: مواجهه طولانی مدت با صداهای بلند مانند صدای ماشین‌آلات صنعتی، موسیقی با صدای بلند یا استفاده از هدفون با صدای زیاد می‌تواند به سلول های مویی گوش داخلی آسیب برساند و باعث کم شنوایی شود.
عفونت های گوش: عفونت‌های گوش میانی یا داخلی می‌توانند به اعصاب شنوایی آسیب رسانده و باعث کم شنوایی شوند.
آسیب های سر: ضربه به سر می‌تواند به گوش داخلی آسیب رسانده و باعث کم شنوایی شود.
بیماری‌های مزمن: برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های خود ایمنی می‌توانند باعث آسیب به گوش داخلی و ایجاد کم شنوایی شوند.
تومورها: تومورهای موجود در گوش یا مغز می‌توانند به عصب شنوایی فشار آورده و باعث کاهش شنوایی شوند.
مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مسکن‌ها و شیمی درمانی می‌توانند به عنوان عوارض جانبی باعث کاهش شنوایی شوند.
ژنتیک: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به کم شنوایی هستند.
علائم کم شنوایی در بزرگسالان
علائم کم شنوایی بسته به شدت و نوع آن متفاوت است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو
- مشکل در درک صحبت افراد، به خصوص در محیط‌های شلوغ
- درخواست مکرر از دیگران برای تکرار صحبت‌هایشان
- احساس زنگ زدن یا وزوز در گوش
- احساس سرگیجه یا عدم تعادل
- مشکل در تشخیص جهت صدا
- مشکل در درک کلمات با فرکانس بالا مانند صدای کودکان یا زنان
برای تشخیص کم شنوایی، پزشک از روشهای مختلفی مانند آزمون‌های شنوایی‌سنجی استفاده می‌کند. این آزمون‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا نوع، شدت و محل آسیب شنوایی را تشخیص دهد.
درمان کم شنوایی در بزرگسالان
درمان کم شنوایی به نوع و شدت آن بستگی دارد. در برخی موارد، درمان‌های پزشکی مانند جراحی یا مصرف دارو می‌تواند موثر باشد. اما در بسیاری از موارد، کم شنوایی با استفاده از سمعک یا کاشت حلزون قابل درمان است.
سمعک: سمعک دستگاهی است که صدا را تقویت کرده و به گوش منتقل می‌کند. سمعک‌ها برای افرادی که دچار کم شنوایی هدایتی یا حسی-عصبی هستند، مناسب هستند.
کاشت حلزون: کاشت حلزون یک عمل جراحی است که برای افرادی که دچار کم شنوایی حسی-عصبی شدید هستند، انجام می‌شود. در این عمل، دستگاهی در گوش داخلی کاشته می‌شود که سیگنال‌های صوتی را به عصب شنوایی منتقل می‌کند.
گفتاردرمانی
گفتاردرمانی یک روش درمانی است که به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی و گفتاری خود را بهبود بخشند. در مورد کم شنوایی بزرگسالان، گفتاردرمانگر با ارزیابی دقیق توانایی‌های شنوایی و گفتاری فرد، برنامه درمانی متناسبی را طراحی می‌کند. این برنامه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آموزش لب‌خوانی: یادگیری نحوه درک گفتار از طریق مشاهده حرکت لب‌ها.
- استفاده از تجهیزات کمک شنوایی: آموزش نحوه استفاده صحیح از سمعک یا کاشت حلزون.
- تمرینات شنوایی: تقویت توانایی شنیدن صداهای مختلف و تشخیص آن‌ها.
- تمرینات گفتاری: بهبود تلفظ کلمات و جملات.
- استراتژی‌های ارتباطی: آموزش روش‌هایی برای برقراری ارتباط موثرتر در موقعیت‌های مختلف.
مزایای گفتاردرمانی برای کم شنوایی بزرگسالان
- بهبود درک گفتار: با تمرینات شنوایی و لب‌خوانی، فرد می‌تواند گفتار را بهتر درک کند.
- افزایش اعتماد به نفس: بهبود توانایی‌های ارتباطی باعث افزایش اعتماد به نفس فرد می‌شود.
- ارتباط مؤثرتر: فرد می‌تواند ارتباط بهتری با خانواده، دوستان و همکاران برقرار کند.
- بهبود کیفیت زندگی: با بهبود ارتباطات، کیفیت زندگی فرد به طور کلی افزایش می‌یابد.
روشهای پیشگیری
برای پیشگیری از کم شنوایی در بزرگسالان، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
اجتناب از قرار گرفتن در معرض صدای بلند: استفاده از محافظ گوش در محیط‌های پر سر و صدا، کاهش صدای تلویزیون و موسیقی و استفاده از هدفون با صدای کم می‌تواند از آسیب به گوش جلوگیری کند.
کنترل بیماری‌های مزمن: کنترل بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون بالا می‌تواند از آسیب به گوش جلوگیری کند.
مراجعه منظم به پزشک: مراجعه منظم به پزشک و انجام معاینات شنوایی می‌تواند به تشخیص زودهنگام کم شنوایی و درمان آن کمک کند.
