اختلال یکپارچگی حسی (SID)، که اغلب با اختلال پردازش حسی (SPD) مرتبط است، به چالش هایی اشاره دارد که مغز هنگام پردازش اطلاعات از طریق حواس با آن مواجه می شود. تصور کنید که تحت تأثیر صداها، نورها یا لمس معمولی قرار گرفته اید – چیزهایی که دیگران ممکن است حتی متوجه آن نشوند. این واقعیت برای بسیاری است که با مشکلات یکپارچگی حسی زندگی می کنند. اختلال یکپارچگی حسی با یک پاسخ غیر معمول به ورودی حسی مشخص می شود، جایی که افراد ممکن است از احساسات روزمره احساس ناراحتی کنند.
یکپارچگی حسی در سیستم عصبی مرکزی اتفاق می‌افتد، جایی که مغز ورودی های حسی محیط را مرتب می‌کند، پردازش می‌کند و ادغام می‌کند. وقتی این سیستم آنطور که انتظار می رود کار نکند، افراد ممکن است با مهارت های حرکتی، رفتار و تنظیم هیجانات دست و پنجه نرم کنند.
پردازش حسی برای توانایی ما در جهت یابی در جهان حیاتی است. هر روز، ما با ترکیبی از صداها، مناظر، بافت ها، مزه ها و بوها مواجه می شویم. پردازش حسی به ما امکان می دهد واکنش مناسب نشان دهیم، اطلاعات غیر ضروری را فیلتر کنیم و روی محرک های مهم تمرکز کنیم. وقتی فردی SID دارد، توانایی مغز برای پردازش این سیگنال‌ها تغییر می‌کند. به عنوان مثال، صداهای بلند ممکن است غیر قابل تحمل به نظر برسند، و بافت لباس ممکن است تحریک کننده به نظر برسد.
برای کسانی که مبتلا به SID هستند، سفر به یک مرکز خرید شلوغ می تواند بیش از حد تحریک کننده باشد، با نورهای روشن، صداهای بلند و بوهای متعدد که باعث ناراحتی یا اضطراب می شود. درک این چالش‌ها به دیگران کمک می‌کند از کسانی که مشکلات یکپارچگی حسی در محیط‌های مختلف، از مدرسه و محل کار گرفته تا تعاملات اجتماعی دارند، حمایت کنند.
انواع اختلال یکپارچگی حسی
حساسیت بیش از حد: افراد مبتلا به حساسیت بیش از حد ورودی حسی را شدیدتر از حد معمول تجربه می کنند. آنها ممکن است صداهای بیش از حد بلند، نورهای بیش از حد روشن، یا بافت های خاصی را غیر قابل تحمل بیابند. این حساسیت شدید می تواند کارهای روزانه را ناراحت کننده یا حتی دردناک کند.
حساسیت کم تر از حد: در مقابل، افراد کم حساس نسبت به محرک های حسی پاسخ کمتری دارند. آنها ممکن است به دنبال ورودی حسی اضافی مانند برخورد با اشیا یا لمس مکرر اشیا باشند تا احساس تعادل کنند.
هم تجربه‌های بیش‌حساس و هم کم‌حساس، چالش‌های منحصربه‌فردی را ایجاد می‌کنند و بر تعاملات روزانه، یادگیری و کار تأثیر می‌گذارند و حمایت فردی را ضروری می‌سازند.
علائم اختلال یکپارچگی حسی
SID از طریق علائم مختلف فیزیکی، رفتاری و عاطفی ظاهر می شود که اغلب در کودکان و بزرگسالان متفاوت ظاهر می شود. برخی از علائم رایج عبارتند از:
در کودکان: کودکان ممکن است در برابر بافت‌های خاصی مقاومت کنند، با هماهنگی حرکتی دست و پنجه نرم کنند یا در محیط‌های پر سر و صدا طغیان‌های رفتاری نشان دهند. آنها ممکن است از بازی های کثیف اجتناب کنند یا از فعالیت های اجتماعی به دلیل اضافه بار حسی دوری کنند.
در بزرگسالان: بزرگسالان مبتلا به SID ممکن است در فضاهای شلوغ یا محل کار، ناراحتی شدیدی را تجربه کنند. علائم فیزیکی مانند حالت تهوع ناشی از بوهای خاص یا مشکلات بافت لباس می تواند ادامه داشته باشد و گاهی اوقات باعث اضطراب اجتماعی می شود.
علاوه بر این، افراد مبتلا به SID ممکن است هنگام مواجهه با ورودی حسی که دیگران به راحتی از عهده آن برمی آیند، آگاهی بدنی ضعیف، مشکل در تمرکز، اضطراب و ناامیدی از خود نشان دهند. شناخت این علائم اولین قدم برای مدیریت موثر است.
علل و عوامل خطر
در حالی که علت دقیق اختلال یکپارچگی حسی به طور کامل شناخته نشده است، تحقیقات به چندین عامل کمک کننده اشاره می کند. ژنتیک می تواند نقش مهمی ایفا کند، به خصوص اگر مسائل پردازش حسی در اعضای خانواده وجود داشته باشد. برخی از شرایط قبل از تولد، زایمان زودرس یا عوامل محیطی در طول رشد اولیه نیز ممکن است احتمال ابتلا به SID را افزایش دهند.
عوامل ژنتیکی: SID اغلب در خانواده ها ایجاد می شود، که نشان می دهد عوامل ارثی می توانند افراد را مستعد مسائل یکپارچگی حسی کنند.
عوامل رشد: تولد زودرس، قرار گرفتن در معرض سموم قبل از تولد، و سایر اختلالات رشدی می تواند بر توانایی های پردازش حسی تأثیر بگذارد. آسیب های اولیه دوران کودکی، آسیب های فیزیکی و شرایط عصبی نیز با SID مرتبط هستند.
شناسایی عوامل خطر به والدین، مراقبان و متخصصان پزشکی کمک می کند تا اقدامات پیشگیرانه و مداخلات اولیه را انجام دهند و به طور بالقوه شدت علائم SID را کاهش دهند.
مدیریت اختلال یکپارچگی حسی در کودکان
والدین و مراقبان نقش مهمی در کمک به کودکان مبتلا به SID در جهت یابی زندگی روزمره دارند. استراتژی‌های کلیدی شامل ایجاد روال‌های قابل پیش‌بینی، راه‌اندازی محیط‌های سازگار با حس، و معرفی ابزارهای تطبیقی مانند هدفون‌های حذف نویز است. بازی ساختاریافته و فعالیت‌های مبتنی بر حس، مانند بازی با اسباب‌بازی‌های بافت‌دار یا شرکت در تمرین‌های آرامش‌بخش، به کودکان کمک می‌کند مکانیسم‌های مقابله‌ای را توسعه دهند.
در محیط های آموزشی، معلمان می توانند با تنظیم محیط کلاس، استفاده از وسایل کمک بصری و ارائه استراحت های حسی منظم، از کودکان مبتلا به SID حمایت کنند. این رویکرد فراگیر، فضای یادگیری حمایتی را تقویت می‌کند و کودکان را تشویق می‌کند تا به طور کامل بدون فشار حسی مشارکت کنند.
چندین روش درمانی می توانند به افراد در مدیریت موثر SID کمک کنند که کاردرمانی و درمان یکپارچگی حسی از برجسته ترین آنها هستند.
کاردرمانی (OT): OTs با افراد برای بهبود عملکرد روزانه و استراتژی های مقابله ای کار می کنند. از طریق فعالیت های شخصی، آنها به مهارت های حرکتی ظریف و درشت، پاسخ های حسی و مشکلات توجه می پردازند.
درمان یکپارچه سازی حسی (SIT): SIT شامل فعالیت های ساختاری است که به مغز کمک می کند تا با ورودی های حسی سازگار شود. هدف ایجاد یک سیستم پردازش حسی متعادل تر با قرار دادن تدریجی افراد در معرض محرک های مختلف است.
درمان‌ها بر اساس نیازهای خاص هر فرد تنظیم می‌شوند و به او قدرت می‌دهند تا چالش‌های ورودی حسی را راحت‌تر و با اطمینان بیشتر مدیریت کنند.
