اختلال بلع پس از سکته مغزی یا همان دیسفاژی، وضعیتی که با مشکل در بلع مشخص می شود، یک عارضه رایج است که افرادی که سکته مغزی را تجربه کرده اند، با آن مواجه می شوند.
سکته مغزی، یک اورژانس پزشکی که زمانی رخ می دهد که در جریان خون رسانی به مغز اختلال ایجاد شود، می تواند عواقب عمیقی بر عملکردهای مختلف بدن داشته باشد. یکی از این پیامدها دیسفاژی است، وضعیتی که بر توانایی فرد در بلع تأثیر می گذارد. اختلال بلع پس از سکته مغزی یک نگرانی مهم است که نیاز به توجه و درک دارد.
دیسفاژی یک اختلال مستقل نیست، بلکه نشانه ای از یک مشکل اساسی است. این می تواند به روش های مختلف، از خفیف تا شدید ظاهر شود و می تواند بر توانایی بلع جامدات، مایعات یا هر دو تأثیر بگذارد. پس از سکته مغزی، دیسفاژی اغلب به دلیل آسیب عصبی رخ می دهد که بر عضلات و اعصاب مسئول بلع تأثیر می گذارد.
دلایل اختلال بلع پس از سکته مغزی
آسیب عصبی
شایع ترین علت دیسفاژی پس از سکته مغزی، آسیب به مراکز کنترل مغز برای بلع است. این می تواند ناشی از لخته شدن خون یا خونریزی در مغز باشد و سیگنال های هماهنگ کننده فرآیند بلع را مختل کند.
ضعف عضلانی
سکته مغزی می تواند منجر به ضعف عضلانی یا فلج در یک طرف بدن، از جمله عضلات درگیر در بلع شود. این ضعف حرکت غذا یا مایعات را از دهان به معده دشوار می کند.
اختلال حسی
سکته مغزی میتواند بر گیرندههای حسی در گلو و دهان تأثیر بگذارد و توانایی تشخیص وجود غذا یا مایعات را کاهش دهد. این می تواند منجر به خفگی یا آسپیراسیون شود.
علائم اختلال بلع پس از سکته مغزی
شناخت علائم دیسفاژی پس از سکته مغزی برای مداخله به موقع بسیار مهم است. علائم رایج عبارتند از:
- سرفه یا احساس خفگی هنگام خوردن یا آشامیدن
- پاکسازی مکرر گلو در طول وعده های غذایی
- مشکل در شروع بلع
- برگشت غذا یا مایعات
- کاهش وزن و سوء تغذیه به دلیل کاهش مصرف غذا
برای تشخیص دیسفاژی پس از سکته، متخصصان پزشکی و گفتاردرمانی از ترکیبی از ارزیابی های بالینی و تکنیک های تصویربرداری استفاده می کنند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ارزیابی بالینی: یک آسیب شناس گفتار و زبان ممکن است یک ارزیابی بالینی انجام دهد که شامل مشاهده بیمار در حالی که مواد غذایی و بافت های مایع مختلف را می بلعد.
ویدئو فلوروسکوپی: این تست تصویربرداری شامل بلع ماده حاجب در حالی که عکس اشعه ایکس ویدئویی برای تجسم فرآیند بلع گرفته می شود.
آندوسکوپی: یک لوله نازک و قابل انعطاف با دوربین (اندوسکوپ) ممکن است از طریق بینی یا دهان برای بررسی گلو و شناسایی هرگونه ناهنجاری وارد شود.
گزینه های درمان
مدیریت موثر دیسفاژی پس از سکته مغزی برای پیشگیری از عوارضی مانند سوء تغذیه و پنومونی آسپیراسیون ضروری است. گزینه های درمانی عبارتند از:
بلع درمانی: متخصصان گفتاردرمانی می توانند درمانی را برای بهبود هماهنگی و قدرت بلع ارائه دهند.
اصلاح رژیم غذایی: تنظیم قوام غذا و مایعات، مانند پوره یا غلیظ شده، می تواند بلع را ایمن تر کند.
لوله های تغذیه: در موارد شدید، ممکن است یک لوله تغذیه برای اطمینان از تغذیه و هیدراتاسیون کافی لازم باشد.
داروها: برخی از داروها می توانند به شل شدن عضلات درگیر در بلع کمک کنند.
نکاتی برای مدیریت بهتر:
مدیریت دیسفاژی پس از سکته مغزی می تواند چالش برانگیز باشد، اما چندین استراتژی وجود دارد که می تواند کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری را بهبود بخشد:
توصیه های پزشکی را دنبال کنید: به برنامه درمانی توصیه شده توسط متخصصان پزشکی از جمله متخصصان گفتاردرمانی، از جمله اصلاح رژیم غذایی و جلسات درمانی، پایبند باشید.
موقعیت: تنظیم وضعیت بدن در طول وعده های غذایی می تواند بلع ایمن تر را تسهیل کند.
نظارت بر عوارض: برای علائم ذات الریه آسپیراسیون، مانند تب یا افزایش دیسترس تنفسی، مراقب باشید و در صورت بروز آنها فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
هیدراته بمانید: از هیدراتاسیون کافی برای جلوگیری از عوارض مربوط به کم آبی اطمینان حاصل کنید.
حمایت عاطفی: زندگی با دیسفاژی می تواند از نظر عاطفی سخت باشد. برای رویارویی با چالشها، از عزیزان یا گروههای حمایتی حمایت کنید.
بیشتر بخوانید :
